Tôm hùm giảm giá: Bài toán thị trường

Giá giảm

Từ đầu vụ khai thác năm nay, ngư dân TP. Quy Nhơn khai thác được khoảng 136.700 con, chỉ đạt 81% so cùng kỳ 2014. Hiện thương lái tại đường Hàm Tử, thuộc phường Hải Cảng, TP. Quy Nhơn thu mua 310.000 đồng/con đối với tôm hùm giống bông (tôm sao), 100.000 đồng/con tôm hùm xanh và 22.000 đồng/con tôm hùm Tề Thiên. So với cùng kỳ năm trước thì giá tăng khoảng 20.000 - 30.000 đồng/con đối với tôm hùm bông và tôm hùm xanh. Tuy nhiên, ngư dân hiện thất thu do số lượng khai thác mỗi đêm chỉ vài ba con, trong khi giá tăng không đáng kể.

Về ương nuôi, quý I/2015, các hộ làm nghề ương nuôi tôm hùm giống ở xã Nhơn Hải và phường Ghềnh Ráng đã thả ương nuôi hơn 156.200 con tôm hùm giống, tăng mạnh so cùng kỳ năm 2014. Ngoài nguồn giống mua tại Quy Nhơn, ngư dân làm nghề này còn mua ở các huyện trong tỉnh và tỉnh lân cận về ương nuôi. Đa số hộ làm nghề ương nuôi tôm hùm giống tổ chức ương nuôi tôm hùm giống sau 1 - 2 tháng sẽ xuất bán cho các hộ nuôi tôm thương phẩm tại các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa… Từ đầu năm đến nay đã xuất bán 1.000 kg tôm thương phẩm, bằng 56,8% so cùng kỳ năm 2014, giá bán bình quân 1.500.000 đồng/kg, giảm 400.000 đồng/kg so cùng kỳ năm ngoái.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nghề khai thác tôm hùm giống chỉ khai thác gần bờ ven gành đá, ra xa lắm cũng chỉ cách bờ 2 - 3 hải lý (3,2 - 4,8 km). Cứ khoảng 17 giờ ngày hôm trước, các thuyền bắt đầu xuất bến ra vùng biển ven bờ có nhiều gành đá, sau đó chọn một địa điểm thích hợp neo thuyền cho chắc, rồi thả mành lưới hoặc bủa lưới xung quanh và chong đèn để nhử tôm hùm giống. Đến khoảng 4 giờ sáng hôm sau thì kéo mành lên thuyền để lựa tôm hùm giống.

Mỗi đêm, ngư dân chỉ khai thác được vài con tôm hùm giống

"Khâu lựa tôm hùm giống là khổ nhất, phải căng mắt mới có thể lựa được tôm trên mành vì thân hình nhỏ bằng đầu đũa con, lựa khổ nhất là tôm hùm bông và tôm hùm xanh vì có thân mình trong suốt, tôm hùm lam thì dễ lựa hơn vì thân mình của nó có màu hồng lam. Do đó, phải lựa ra từng loại tôm bỏ vào thùng xốp nhỏ có nước biển lấy chính tại nơi tôm hùm giống sinh sống, có máy sục khí tạo ôxy thì may ra tôm mới sống và đưa được vào bờ và bán cho thương lái" - Anh Hòa, một ngư dân làm nghề khai thác tôm hùm giống ở phường Hải Cảng, TP. Quy Nhơn chia sẻ.

Để không phụ thuộc

Các ngư dân cho biết, nghề khai thác tôm hùm giống cũng mới có 10 năm nay. Làm nghề này chi phí nhiên liệu thấp, chỉ cần 1 thuyền có công suất 18 - 30 CV, chi phí mỗi chuyến biển 400 - 600 nghìn đồng đối với nghề làm mành trải và 1,5 - 2 triệu đồng với nghề mành bủa… nên đa số ngư dân có thu nhập tương đối khá so với các nghề biển khác. Hiện TP. Quy Nhơn có khoảng 600 tàu thuyền của các phường, xã như Nhơn Hải, Nhơn Lý, Hải Cảng, Ghềnh Ráng… làm nghề khai thác tôm hùm giống.

Ngoài việc khai thác tôm hùm giống, hiện ngư dân TP. Quy Nhơn còn phát triển nghề ương nuôi nâng cấp cả tôm hùm giống lẫn nuôi tôm hùm thịt, nhằm tạo ra giá trị kinh tế cao hơn, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cải thiện đời sống của ngư dân. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là giá cả biến động, tăng giảm thất thường.

Chị Lê Thị Nhạn - một thương lái thu mua tôm hùm giống tại đường Hàm Tử cho biết: "Giá tôm hùm giống hiện nay giảm do giá tôm hùm thịt giảm mạnh, cách đây 2 tháng giá tôm hùm thương phẩm 1,9 - 2 triệu đồng/kg, nay giảm còn khoảng 1,5 triệu đồng/kg".

Thường các hộ làm nghề ương nuôi nâng cấp tôm hùm giống mua con giống khai thác ở dịa phương để nuôi, sau 1 - 2 tháng thì bán cho các hộ nuôi tôm thương phẩm với lợi nhuận thu được 10 - 20%. Tuy vậy, nhiều khi tôm hùm thịt tiêu thụ khó khăn thì nghề ương nuôi cũng lao đao, phải nuôi nhiều tháng hơn nhưng chỉ có thể hòa vốn. Có hộ tiếc của nuôi lên thành tôm thương phẩm chờ giá cao mới bán.

Như vậy, nếu không có hướng giải quyết đầu ra cho tôm nuôi, tránh phụ thuộc một thị trường thì ngư dân làm nghề khai thác, ương nuôi và nâng cấp tôm hùm giống ở miền Trung  vẫn thấp thỏm lo…